Küresel kriz öncesinde FED, gevşek para politikası izleyerek 2001 yılında
yaşanan resesyonun etkilerini azaltmak istemiştir. Bunun için politika faiz
oranlarını 2001-2004 döneminde sürekli olarak azaltmıştır. Faiz oranlarındaki
söz konusu azalma neticesinde, finansal kurumlar borçlanma maliyetleri
düştüğü için fon fazlasına sahip olmuşlardır. Bunun üzerine artan likidite
fazlalıklarını, konut kredilerine (mortgage) yöneltmişlerdir. Ancak karlarını
daha da yükseltmek isteyen Amerikan bankaları, yüksek risklerine rağmen
daha yüksek kâr vadeden konut kredilerini (sub-prime mortgage) ölçüsüz
biçimde dağıtmışlardır. Böylece ABD’de konut talebinde çok hızlı bir artış
yaşanmaya başlamış ve bu da konut fiyatlarını 2003-2006 döneminde
aşırı yükseltmiştir. Böylece ABD’de söz konusu dönemde çok ciddi konut
balonları oluşmuştur.
FED, 2004 yılının ikinci yarısında artan enflasyon oranları ile mücadele
etmek için para politikasında değişikliğe giderek tekrardan faizleri yükseltmiştir.
FED’in para politikasını sıkılaştırması sonucunda aşırı şişen konut
fiyatları hızla düşmeye başlamıştır. Bu da mortgage fonlarına yatırım yapan
bankaların, kredi geri dönüş oranlarında yaşanan sıkıntılar ve batık krediler
nedeniyle 2007 yılında çok ciddi zararlar açıklamasına neden olmuştur. Böylece
ABD finans piyasalarında, 2007 yılının ortalarında büyük bir finansal
kriz ortaya çıkmıştır. 2007 yılında başlayan finansal kriz karşısında, FED
faiz oranlarını tekrar düşürmek zorunda kalmıştır.
Bu bağlamda FED’in 2000’li yılların başında izlediği aşırı gevşek para
politikasının, Amerikan bankalarının denetimsiz ve kontrolsüz biçimde
mortgage kredileri dağıtmasına yol açarak, ekonominin ciddi bir finansal
krize sürüklenmesinde önemli bir rol oynadığı ifade edilebilir. Bunun dışında
Amerikan bankalarının yapmış olduğu bir başka önemli hata da, FED’in
düşük faiz politikası sonucunda oluşan likidite fazlalıklarının mortgage
fonlarının menkul kıymetleştirilmesine (securitization) yönlendirilmesidir.
Daha önce açılmış olan mortgage fonlarının, ikincil piyasalarda yeniden
alım-satıma konu olması olarak adlandırılan menkul kıymetleştirme süreci
de finansal krizin derinleşmesine yol açmıştır.
Ancak FED’in , artan enflasyonu durdurabilmek için 2005-2007 döneminde faiz oranlarını yükseltici bir strateji izlemesi sonucunda, konut fiyatları 2006’da düşmeye başlamıştır. Bu da finansal piyasalardan sermaye çıkışlarının yaşanmasına neden olarak, mortgage fonlarının değerlerini hızla düşürmüştür. Diğer bir ifadeyle ABD’de mortgage balonları, 2007 yılında patlamaya başlamıştır. Bu da ABD’de mortgage fonlarına yatırım yapan finansal kurumların zararlarının katlanmasını beraberinde getirmiştir.
__________________
Yatırım Tavsiyesi Değildir.
Küresel Finans Kriziyle İlgili Bir Çalışma
