Forex'te Vade Kavramı
Forex piyasalarında vade algısı diğer finansal enstrümanlara göre daha farklıdır. Kaldıracın varlığı, 5 gün 24 saat işlem yapabilme imkanı ve ekonomik gelişmelerin fiyatları anında etkilemesi gibi nedenlerden dolayı, yatırımcılar verdikleri kararların sonuçlarını hemen görmek isterler ve açılan pozisyonların vadesi oldukça kısalır. Örneğin, hisse senedi piyasalarında birkaç haftalık zaman dilimi kısa, birkaç aylık zaman dilimi ise orta vade olarak bilinirken, Forex'te birçok yatırımcı için kısa vade birkaç günü, orta vade ise birkaç haftayı geçmez.
Forex piyasasında işlemler için doğru zaman dilimlerinin seçimi yatırımların başarısı açısından kritik önem taşımaktadır. Vade kararı tamamen subjektif bir konu olup, yatırımcının yaşam tarzı ve psikolojisiyle birebir alakalıdır. Bu yüzden kişinin işlemlere başlamadan önce ne tip bir yatırımcı olduğuna karar verip ilgili yönde hareket etmesi süreç açısından en sağlıklısıdır.
Anlık İşlemler (Scalping)
Forex piyasasında anlık zaman dilimleri içerisinde alış ve satışlar yaparak kar elde etmeyi amaçlayan işlem metodlarına scalping denmektedir. Bu tarz işlemlerde genellikle çok küçük fiyat aralıklarındaki ani yükselişler değerlendirilmeye çalışılır. Dar bir bantta yüksek getiri hedeflendiğinde işlem büyüklüğü (lot hacmi) artacağından dolayı, risk oranı yüksektir. Piyasada genellikle 10 pips altı kar hedefi olan hızlı işlemler scalping olarak adlandırılır, bu yöntemi kullanan kişilere ise scalper denir.
Forex işlemlerinde scalping için çok çeşitli metodlar kullanılsa da ortak amaç; kar elde edildiğinde pozisyonu hemen kapatmaktır. Bazı yatırımcılar, yatay bir piyasada istedikleri yönde işlem açıp dar bantta oluşabilecek anlık kazancı hedefleyebilmektedir. Grafiklerdeki destek ya da direnç seviyeleri kırıldığında meydana gelebilen sert hareketler esnasında, hareket yönünde hızlı pozisyon alıp anlık kazanç elde etmeyi amaçlayan işlemler yapmak da kullanılan diğer yöntemlerden biridir.
Kısa Vade
Forex'te genel olarak gün içi ve birkaç güne yayılan işlemler bu kapsamda değerlendirilir. Kısa vadeli yatırımcılar, hızlı hareket eden piyasada kaldıraç etkisiyle mümkün olan en kısa sürede en yüksek getiriyi hedeflemektedirler. Bu tarz bir işlem stratejisi, grafikleri, ekonomik verileri ve piyasa algısını anlık takip etmeye zamanı olan yatırımcılar açısından uygun olabilmektedir.
Avantajları:
1. Daha fazla alım satım fırsatından faydalanılabilmesi
2. Teknik analiz enstrümanlarının daha yoğun ve etkin kullanım olanağı
3. Yakın zarar-kes (stop-loss) seviyelerinin kullanımı ile pozisyon sürdürebilmek için daha düşük teminat gereksinimi
Dezavantajları:
1. Yoğun piyasa takibinin yatırımcıyı fiziksel ve psikolojik açıdan yorması
2. Yakın fiyat hedeflerinden ötürü büyük trendleri kaçırma riski
3. Çok yakın fiyat hedeflerinde alım-satım farklarının (spread) yatırımcı için önemli bir maliyet haline gelmesi
Orta ve Uzun Vade
Forex yatırımcıları genel olarak birkaç haftaya yayılan pozisyonları 'orta vade', birkaç ay ve daha uzun süreli pozisyonları ise 'uzun vade' olarak değerlendirmektedir. Orta ve uzun vadeli yatırımcılar, piyasadaki genel trendleri takip ederek az sayıda işlemle yüksek getiri hedeflemektedirler. Bu tarz bir işlem stratejisi, piyasayı ancak uzaktan izleyebilen sabırlı yatırımcılar açısından uygun olabilmektedir.
Avantajları:
1. Yoğun piyasa takibine gerek duyulmaması
2. Büyük trendler tespit edildiğinde yüksek getiri elde etme imkanı
3. Uzak zarar-kes (stop-loss) seviyelerinin kullanımı ile piyasa dalgalanmalarına karşı dayanıklı bir yatırım olması
Dezavantajları:
1. Kısa vadeli alım satım fırsatlarını kaçırma riski
2. Geniş vadelerde az sayıda pozisyona girildiği için büyük sabır gerektirmesi
3. Uzak zarar-kes (stop-loss) seviyelerinin kullanımı ile pozisyon sürdürebilmek için daha yüksek teminat gereksinimi
Çoklu Vade Analizi
Forex piyasasının tabiatı gereği oluşan hızlı işlem psikolojisi, analizler esnasında ekonomideki genel trendlerin bir kenara bırakılarak gün içi ve anlık yön tayininin popülerlik kazanmasına yol açmaktadır. Bu durum,
- Trend'in tersi yönünde açılan kısa vadeli pozisyonlarda,
- Orta/uzun vadeli destek seviyelerine yaklaşılırken yapılan satış işlemlerinde,
- Orta/uzun vadeli direnç seviyelerine yaklaşılırken yapılan alış işlemlerinde başarılı bir vade analizi yapılamadığında, kaldıraçlı yatırımın istenmeyen şekilde sonuçlanmasına yol açabilir.
Üç Vade Metodu
Forex işlem stratejilerinde bir parite için üç farklı zaman diliminde analiz yapılan bir metottur. Bu analizler sonucunda trend, işlem yönü ve pozisyona giriş noktası belirlenir ve işleme girilir. Grafik türü seçimi yatırımcıdan yatırımcıya değişse de, piyasada vadelere göre yaygın kullanım şekillerini aşağıdaki tabloda inceleyebilirsiniz.
Vade Türü Trend Tayini İşlem Yönü İşleme Giriş
Kısa Vade Günlük 4h/1h 15m
Orta Vade Haftalık Günlük 4h
Uzun Vade Aylık Haftalık Günlük
Forexte İşlem Stratejileri
